Terwijl de overheid alles in het werk stelt om Nederland zo goed mogelijk door de coronacrisis heen te leiden, werkt het Ministerie SZW verder aan het nieuwe ESF+ programma voor de periode 2021-2027. Over de hoogte van de nieuwe budgetten wordt momenteel nog onderhandeld. Dit zal op z’n vroegst in het najaar van 2020 bekend zijn.
Voorbereidingen voor programmering ESF+
In 2021 gaat een nieuwe programmeringsperiode voor het Europees Sociaal Fonds van start, die loopt over de jaren 2021-2027. Het nieuwe programma bundelt verschillende sociale fondsen in het zogenaamde ESF+, met daarin onder meer het huidige Europees Sociaal Fonds. In Brussel wordt nu onderhandeld over de Europese meerjarenbegroting 2021-2027. Het eindresultaat van dit proces en daarmee duidelijkheid over de hoogte van het ESF+ budget voor Nederland is nog niet bekend. Er is daarom ook nog geen finale duidelijkheid over de inhoud van het toekomstige ESF+ programma. Om in 2021 van start te kunnen gaan met de uitvoering van het ESF+ programma is parallel aan de onderhandelingen over het budget, samen met alle partners en de Europese Commissie, ook al begonnen met de voorbereidingen voor de programmering. Vooralsnog heeft de coronacrisis geen gevolgen voor deze voorbereidingen.
Veranderende arbeidsmarkt
De economische groei van de laatste jaren heeft ervoor gezorgd dat vacatures steeds moeilijker vervulbaar zijn. Tegelijk is er echter nog altijd een grote groep werkzoekenden die er niet in slaagt aan het werk te komen. Ontwikkelingen die zorgen voor een sterk veranderende arbeidsmarkt (denk bijvoorbeeld aan de energie- en klimaattransitie, flexibilisering en digitalisering) zorgen er daarnaast voor dat ook onder de huidige groep werkenden een groeiende groep kwetsbaren ontstaat. Voor hen is het moeilijk om de snelle ontwikkelingen moeilijk bij te houden en daardoor dreigt uit te vallen. Om deze redenen wil Nederland het ESF+ focussen op één hoofddoel. Namelijk het ondersteunen van mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie in de 35 arbeidsmarktregio’s in Nederland. Het betreft dan zowel werkzoekenden als werkenden. Dit hoofddoel sluit niet alleen goed aan bij de Nederlandse beleidsprioriteiten op het gebied van arbeidsmarkt en sociale zekerheid, het past ook goed bij de twee uitdagingen die de Europese Commissie voor Nederland heeft benoemd: het verbeteren van de toegang tot de arbeidsmarkt en het stimuleren van een leven lang leren.
Het is op dit moment moeilijk te zeggen of en hoe de crisis ingrijpt op de arbeidsmarkt. Maar het is zeker niet uit te sluiten dat het ‘nieuwe normaal’, waar het kabinet nu over spreekt, consequenties zal hebben die nu nog niet zijn te overzien. Naar onze mening is het denkbaar dat nieuwe, op dit moment nog ongekende, bedreigingen voor werkzoekenden een rol kunnen gaan spelen bij de programmering van het ESF+.
Uitvoering via arbeidsmarktregio’s
Met de focus op de 35 arbeidsmarktregio’s wil de regering een stimulans geven aan de samenwerking tussen gemeenten, sociale partners en andere partijen in de regio bij het ondersteunen van de kwetsbare werkzoekenden en kwetsbare werkenden op de arbeidsmarkt. Dit sluit aan op de ontwikkeling naar betere samenwerking in de regio zoals die ook breder wordt gestimuleerd. De toekomstige regeling wordt, net als dat op dit moment het geval is, uitgevoerd door de werkeenheid Uitvoering Van Beleid van het Ministerie van SZW te behouden. De regering blijft streven naar het zo efficiënt mogelijk benutten van de ESF+-middelen. Dit doen zij door een verdere vereenvoudiging van de uitvoering en een vermindering van de administratieve lasten voor subsidieaanvragers. Op dit moment wordt verwacht dat de onderhandelingen over het ESF+ budget na de zomer zijn afgerond. Kort daarna zal Nederland zijn plannen voor ESF+ voor goedkeuring bij de Europese Commissie indienen.
Kamerbrief
Begin april heeft de Staatssecretaris van het Ministerie SZW een kamerbrief gestuurd over de eindfase van ESF 2014-2020 en de eerste contouren van het ESF+ programma 2021-2027.